Το Δημοτικό Σχολείο Βατόλακκου λειτουργεί ως μονοθέσιο στα Χανιά. Οι μαθητές και μαθήτριές του είναι αρκετά εξοικειωμένοι με διάφορες τεχνικές του Σελεστίν Φρενέ: Τι νέα; Ελεύθερο κείμενο, συνέλευση, κινηματογράφος, εφημερίδα κ.ά.
Το ραδιόφωνο ως εργαλείο συνδυάστηκε από τον Φρενέ με τον κινηματογράφο και το τυπογραφείο. Είναι ένα άνοιγμα προς την κοινότητα, μια ευκαιρία αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον (Μπαλτάς, 2020). Μεγάλο βήμα για την εισαγωγή του ραδιοφώνου στα ελληνικά σχολεία ήταν το Ευρωπαϊκό Μαθητικό Ραδιόφωνο (ESR), που λειτουργεί από το 2010 (ως εξέλιξη μαθητικών ραδιοφώνων του Γυμνασίου Εκάλης και του Λυκείου Καμπάνη Κιλκίς). Σήμερα όλοι οι μαθητές των σχολείων της Ελλάδας και άλλων χωρών μπορούν να εκπέμπουν διαδικτυακά (European School Radio, χ.χ.).
Την άνοιξη του 2020, λόγω πανδημίας, δημιουργήθηκε μεγάλη ανάγκη για επικοινωνία από απόσταση. Οι ραδιοφωνικές εκπομπές αποδείχτηκαν πολύ ενδιαφέρουσες για τα παιδιά σε συναισθηματικό και σε γνωστικό επίπεδο.
Προτάθηκαν στους μαθητές διάφορα θέματα και ενδεικτικές ερωτήσεις, στις οποίες μπορούσαν να παρέμβουν όπως ήθελαν. Τα βασικά δομικά στοιχεία μιας εκπομπής, κοινά για όλα τα θέματα ήταν:
- καλωσόρισμα
- εισαγωγή, ανάπτυξη και κλείσιμο του θέματος
- αποχαιρετισμός
- μουσική
Η μαθήτρια της Α΄ τάξης, που τόλμησε την πρώτη απόπειρα, σκέφτηκε ένα δικό της θέμα: “Το αγαπημένο μου φαγητό”, μια εκπομπή μαγειρικής. Η προετοιμασία της εκπομπής έγινε στο σπίτι με τη βοήθεια της οικογένειας του παιδιού. Η ηχογράφηση στάλθηκε στο σχολείο και το τελικό έργο δημοσιεύτηκε στο Ευρωπαϊκό Μαθητικό Ραδιόφωνο στη διεύθυνση:
http://europeanschoolradio.eu/el/archives/production/4173 .
Η δεύτερη εκπομπή της ήταν εμπνευσμένη από την εθελοντική δράση του μη κερδοσκοπικού οργανισμού “Διαβάζω για τους άλλους” και τη δράση του ESR “Χαρίζω τη φωνή μου” για το 7ο Φεστιβάλ Μαθητικού Ραδιοφώνου (η τελευταία ματαιώθηκε λόγω πανδημίας). Η μαθήτρια παρουσίασε ένα ποίημα και το ηχογράφησε συνδυάζοντάς το με μουσική.
Καθώς η πρόσβαση στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση δεν ήταν δεδομένη για τα περισσότερα παιδιά, κατά την επιστροφή μας στα θρανία, τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, όσοι άκουσαν τις εκπομπές για πρώτη φορά ενθουσιάστηκαν. Ακολούθησε η παραγωγή δύο επιπλέον εκπομπών από τη Δ΄ τάξη, για τα αγαπημένα τους παιχνίδια Λέγκο και τη Φρουτοπία του Ευγένιου Τριβιζά.
Συμπεράσματα
Οι μαθητικές εκπομπές είναι “ραδιοφωνικά ελεύθερα κείμενα”, όπου τα παιδιά επιλέγουν το θέμα και απευθύνονται σε ένα ευρύ ακροατήριο. Διαλέγουν μουσική και εκφράζονται δημιουργικά. Είτε κάνουν ανάγνωση κειμένου με νόημα είτε παρουσιάζουν το θέμα προφορικά (μετά από γραπτή προετοιμασία), αναδεικνύουν και στις δύο περιπτώσεις τα ταλέντα τους ως παραγωγοί, αναγνώστες και εμψυχωτές. Εμπνέονται από το οικογενειακό και από το σχολικό περιβάλλον και συνδέονται με την κοινότητα, εργαζόμενα άλλοτε ατομικά και άλλοτε συνεργατικά.
Η χαρακτηριστική φράση μαθήτριας την τελευταία μέρα του σχολείου φανερώνει τι σημαίνει το μαθητικό ραδιόφωνο: “Τι κρίμα που δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε κι άλλες εκπομπές.” Κι είναι αυτό αρκετό για να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό, ώστε το ραδιόφωνο να καθιερωθεί στο πρόγραμμα του επόμενου σχολικού έτους.
Ε. Ζαχαριάδου, δασκάλα
Ιούλιος 2020
Βιβλιογραφικές αναφορές
Μπαλτάς, Χ. (2020). Ραδιόφωνο, Παιδαγωγική και κοινότητα: Κάνοντας παιδικές εκπομπές με “Τα θρανία της άνοιξης”. Ανακτήθηκε από https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/322215_radiofono-paidagogiki-kai-koinotita-kanontas-paidikes-ekpompes-me-ta-thrania-tis%3famp
European School Radio (χ.χ.). Προφίλ ESR και ιστορία. Ανακτήθηκε από: europeanschoolradio.eu/el/profileesr
Αναδημοσιεύτηκε από https://skasiarxeio.wordpress.com